KORTİZON VE BESLENME

Kortizon birçok hastalıkta tıbbi tedavide oldukça sık kullanılan ilaçlardan biridir. Hastalıkların tedavisi için verilecek oran, doğru bir şekilde verildiğinde fayda sağlayacaktır. Mutlaka doktor kontrolünde verilmesi gerekir. Fazla miktarlarda alınması, komplikasyonlara ve başka hastalıklara sebep olabilir. Kalp ve damar hastalıklarında, romatizmal hastalıklarda, sinir sistemini etkileyen hastalıklarda, kan hastalıklarında, alerjik hastalıklarda, bağ dokusunu etkileyen hastalıklarda, karaciğer hastalıklarında, tümörlerin tedavi edilmesinde, hormonal hastalıklarda, böbrek ve idrar yolu hastalıklarında, göz hastalıklarında kullanılan kortizonun ciddi yan etkileri vardır. Bu yüzden kortizon kullanırken beslenme şekline dikkat etmek gerekir.

Kortizonun yüksek ve uzun dönem kullanımlarında oluşabilecek bazı yan etkiler şunlardır;

Şeker Hastalığı: Kortizon insülin hormonuna zıt etki yaparak kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Bu da şeker hastalığı görülme riskini yükseltebilir. Ayrıca kortizon kullananlarda iştah açılması görülebilir. Bunun nedeni ise vücudumuzdaki şeker metabolizmasının bozulmasıdır. Sonuçta iştah açılarak daha fazla yemek yemeye sebebiyet verir ve kilo artışına zemin hazırlanabilir.

Psikolojik Bozukluklar: Kişilerde depresyon, anksiyete (kaygı bozukluğu) görülebilir. Bununla birlikte iştah açılması olabilir.

Ödem ve Yüksek Tansiyon: Kortizon vücutta su ve tuz tutulumuna neden olur buna bağlı olarak da ödem ve tansiyon yükselmesi görülür. Su ve tuz tutulması özellikle böbrek, kalp yetmezliği ve hipertansiyon hastalarında belirgin sorunlar yaratabilir.

Cushing Sendromu: Tedaviye bağlı olarak gelişebilir. Omuzlar ve karında yağ toplanması, kemik erimesi, kaslarda erime gibi sorunlar görülebilir.

Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Tuz Kullanımı

Kortizon kullanan kişiler tuz kullanımını azaltmalıdır çünkü kortizon tuzun böbreklerden geri emilimini azaltır. Tuz kullanımı sadece ek olarak yemeklere atılan tuz olarak düşünülmemelidir, bu dönemde her yerden gelen tuz alımına dikkat edilmelidir. Bu dönemde gizli sodyum alımına dikkat edilmelidir. Örneğin tuzsuz ekmek kullanılmalıdır, soda tüketilmemelidir, hazır ve paketli ürünlerden kaçınılmalıdır.

Bol Sebze ve Meyve

Kortizonun böbrek üzerinde sadece tuz tutma etkisi yoktur aynı zamanda potasyum atma etkisi de vardır. Bu nedenle kortizon kullanan kişilerde potasyum kayıpları çok görülür. Potasyum kaybı kalbin kasılma işlevini olumsuz etkiler ve kas güçsüzlüklerine yol açar. Bu yüzden bol sebze ve meyve tüketilmelidir. Potasyum içeriği yüksek olan sebze ve meyvelere ağırlık verilmelidir.

Kalsiyum Alımı

Bu dönemde kalsiyumdan zengin beslenilmelidir çünkü kortizon alan hastalarda kemik yıkımı hızlanır. Kortizon alan hastalarda kalsiyumun bağırsaklardan emilimi azalır ve osteoporoza neden olabilir. Süt, yoğurt, tuzsuz peynir, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler kalsiyum açısından zengin kaynaklardır.

Tatlı Besinler

Kortizon alan hastalarda vücuttaki şeker metabolizması bozulduğundan tatlı ve yağlı besinlere olan istek ve iştah artar. Bu yüzden tatlı, yağlı, hazır paketli ürünlerden olabildiğince uzak durulmalıdır. Bu dönemde daha az işlenmiş gıda ve daha fazla taze besin tüketilmelidir. Şeker ve tatlı ihtiyacı, taze meyve ve kuru meyvelerden karşılanabilir. Hurma, kuru kayısı ve kuru erik tüketilebilir.

Hareketli Yaşam

Kortizon alırken günlük aktiviteyi olabildiğince arttırmak mümkünse spor yapabilmek hem yağ depolamanın önüne geçerken hem de psikolojik açıdan kişiye destek sağlar. Hafif tempolu ve açık havada yürüyüşler tercih edilmeli, ağır sporlar yapılmamalıdır.